Accueil>Les corpus textuels>Charte docMars008

Accueil

Descriptif du projet

Les corpus textuels

Interrogations linguistiques
[vers une autre interface]

Contact

 

Choix d'édition

édition critique
édition interprétative
édition diplomatique

Montrer la structure rhétorique

non
oui

   

Téléchargement du document

fichier xml fichier pdf

Documents linguistiques galloromans
Corpus : (docMars)
Responsable du corpus : Martin Glessgen
Édition de la charte : Pierre Paul

docMars008

1365.

Type de document: Délibérations.

Objet: Devis pour l'hôpital St Jacques de Gallice et convention pour sa construction.

Support: Registre de 190 feuillets.

Lieu de conservation: Archives communales de Marseille, BB 25, ffo 57 à 60, 67.

Édition antérieure: P. P., La France latine. Revue d'Études d'Oc. Études médiévales. Les Archives médiévales de Marseille. Arnaud de Tintinhac. Étude, traduction et notes. Centre de recherches Dynddilf-PREFics, Université Rennes 2, no 158, 2014.

1  [i] L'an .MCCCLXV., a .XIII. de dézembre.
2 Aissi trobares \2 los pres e-tot cant poira costar l'espital de sen \3 Bernar Garnier, de peira e de fusta, que sera ben \4 conplit aissi con fa mestier de fusta e de peira \5 per-las manieras e formas qu'ez en aquest cazern, si contenon.
3  \6 Avem aut consell de peirias cant poira costar l'espital \7 de sen Bernat Garnier a-conplir lo-tot de-tot cant la fa mes\8tier, de peira que fos tot conplit, e sec si apres las par\9tidas.
4 \10 Item per .VIIc. hosos de .III. palms e de .II. palms 1/2 per complir \11 los arcz, costaran fornitz e portatz a-l'espital, lb. .CV..
5 \12 Item, per .C. carries que costaran portatz en l'espital, lb. .XXXX..
6 \13 Item, per .C. braons que costaran portatz en l'espital, lb. .XXV..
7 \14 Item per .IIIm. peiras de milhier, prenent las en los borqz, en los ostals fondutz que serian al-dig espital, costa\15ran de portar a-l'espital, lb. .LX..
8 Soma costa tota peira a-conplir tot l'espital, que monta, lb. .CCXXX..
9 \16 Per caus a-conplir tot l'espital en tot los \17 hobrages que la fan mestier, son eminas .Vc., \18 a s. .VI., d. .VIII. l'emina, montan, lb. .CLXVI., s. .XIII., d. .IIII..
10 \19 Per .IIm. saumadas d'arena a conplir l'obra, lb. .LXX..
11 \20 Per .CCC. pals de pin per plantar en las fondamentas \21 costaran portatz en-l'espital, lb. .XIII..
12 \22 Soma somaria, costara tot l'atrag de-l'espital a fin \23 que sia conplit d'obra de peirias con mostra \24 desus las partidas, lb. .CCCCLXXVIIII., s. .XIII., d. .IIII..
13  \25 Aisso que ven apres costara lo-dig espital d'obra de-mans \26 de peirias e-de manobras so que pot per tenir az obrar de peira \27 per conplir l'espital de-tota peira e-murar coma deu eser bona \28 hobra.
14 \29 Permieramentz, Restehin Johan deu aver per conplir totz \30 los harqz de-l'espital que li foron datz a pres-fag per Steve \31 de Brandis e per Bernat de-Berra, rectos adonqz, con-par \32 per nota facha per Ugo Berenguier flor. .LXVIII., son lb. .CVIII., s. .XVI..
15 \33 Per .XXII. canas e mieja cairadas de-mur de .IIII. pals de-gros e .V. canas d'aut, comtat las pezahons \34 costaran de-mans, totas cauzas comtadas, lb. .XXXXIII., s. .II., d. .VI..
16 \35 Per .LV. cannas cairadas de-paret de-tot lo-traves de-l'es\36pital, de .II. pals de gros deu costar de-mans e-z-aura \37 .V. canas d'aut am las fondamentas, 1 flor. la cana, son lb. .LXXXVIII..
17 \38 Per .LVI. canas cairadas de-mur de-tot lo lonc de-l'espital \39 daves lo-Mercat que-z aura .II. pals de-gros e .IIII. \40 canas d'aut am las fondamentas, costara de-mans .I. flor. \41 la cana que monta, lb. .LXXXVIIII., s. .XII..
18 \42 Per conplir lo-mur de-la-travesa del Forn, .III. canas de \43 lonc e .III. canas d'aut, que son .VIIII. canas cairadas \44 comtat pezaons, costaran de-mans, e-z a .IIII. pals de gros, lb. \45 .XVI., s. .XVIII., d. .VI. [1].
19 \46 Soma que monta tota maistria de-mans d'obra de peira, \47 con mostra desus las partidas, lb. .CCCXXXXVI., s. .VIII..
20 \48 Soma somaria, costaria l'espital conplit de peira, lb. .VIIIcXXVI., s. .I., d. .IIII..
21  \49 Aisso que ven apres costaria l'espital de-tota maistria \50 de fusta a qubrir lo a .III. naus, la-huna nau crestenhan \51 so es la-mejana las .II. dels latz a .I. esgot casquna \52 e-las dichas naus ho-l qubert seran entaulatz, fulhatz \53 e bujatz, e ben a pong, coma deu bona hobra.
22 \54 Permieramentz lo qubert mejan fa-mestier .VI. tirantz longa casqun .XXVIII. palms e 1 [2] palm de-gros, e \55 1 palm 1/2 de-larg, costaran las .VI. pesas .XII. flor., son lb. .XVIIII., s. .IIII..
23 \56 Per .XXIIII. canas de dormentz de-rove ho de meleve lb. .XXII. s..
24 \57 Per .C. tirans, casquna .XVIII. pals de lonc e de .I. petit \58 palm de larc e tes de-palm de-gros, .XX. s. la pesa, son lb. .C. s..
25 \59 Per .LIIII. canas cairadas [3] de taulas per lo-dig qubert, a \60 .XL. s. la cana, montan, lb. .CVIII. s..
26 \61 Per riostas, cabrions al-dig qubert, lb. .XXV. s..
27 \62 Per bujetz, parafuelhas, horletz al-dig qubert, lb. .XVI. s..
28 \63 Per totas clavahons al-dig qubert, lb. .XV. s..
29 \64 Per .C. tirans a-la-nau daves la cariera e-z a la-nau daves lo-Mercat que seran stas .II. naus a l'esgot \65 casquna aura la tiran .XXVIII. pals de-lonc e \66 1 palm de-cana de larc, e 1/1 palm de-cana de-gros, \67 costara la pesa .XXXX. s. soma montan, lb. .CC..
30 \68 Per .LXXX. canas cairadas [4] de taulas a far stas .Ia. \69 naus a-qubrir, .XXXX. s. la-cana, monta lb. .CLX..
31 \70 Per riostas, cabrions, per stas .II. naus, lb. .XXXX..
32 \71 Per totas clavaons, d'estas .Ia. naus, lb. .XX..
33 \72 Per bujetz, para fuelhas, horletz a stas .Ia. naus, lb. .XXXII..
34 \73 Per maistria dels fusties a-qubrir stas .III. naus, \74 con par desus, de-totas mans, lb. .CLXX..
35 \75 Per 1a lauzisa que coven a far hotra tot aqo dessus que \76 z es de nes[e]sitat a conpliment de-l'espital, costara, lb. .C.. \77 Soma somaria, costaria de-tota hobra de fusta, con-par \78 en aquesta pagena, lb. .MXXXVII., s. .IIII..
36  \79 Per .II. escalies masis de-peira que si montara en la sala \80 e-z en la lauzisa davant dicha, que-z es de-nesesitat \81 de far, costaran, lb. .L..
37 \82 Per gorgas de-peira on los qubertz auran esgot, e plan\83tar los pals de-las fondamentas, aiso metem en \84 hirme, lb. .XXXX..
38 \85 Per 1 cazal que coven a-conprar, per drecha nesesitat, que pot \86 valer al mais de-pres, lb. .X..
39 \87 Soma somaria que costara l'espital conplit, con par a tras \88 en-las partidas escrichas, que paures la poiran albergar \89 e-l testador aura sa entension e-l Conselh sera descargat.
40 \90 Soma costara tot conplit, lb. .MVIIIIcLXIII., s. .V., d. .IIII..
41 \91 Per portas a las stras e-z a totas las husieras, e-z endure \92 tot l'espital a crosta e-z esplanar tot l'espital metre \93 lo tot al nivell, lb. .CXXX.. \94 Soma tot, lb. 11mC.
42  \95 Atrobar stas cauzas d'on si trairan, troba ssi en la maniera \96 que s'en seg apres.
43 \97 En moneda contant que rent sen P. Lhataut e R. Bausan, rectos de-l'an pasat, entorn lb. .CCC..
44 \98 Item deutes pendentz d'aquel tems del sobredigz e-z autres pasatz lb. .C. \99 e-z otra.
45 \100 Item per aquest an en que-z em reqtos Ugo de-Rocafort \101 e Bernat Boyer, pauc mais, pauc mentz, lb. .CCCC..
46 \102 Item trobam que la sieutat de-Marssa deu a-l'espital, con-par \103 per nota facha l'an .MCCCXLVIIII. a .XIIII. de mai per sen \104 Rostang Colonbier, eran rectos de-l'espital Jacme Martin, \105 Joan de Servalen, e-z eran sendeges sen Laurens Ricau, \106 sen Amielh Bonifazi, sen Jacme Sialha, ac la sieutat \107 per los .C., mais los digz rectos presteron a la-dicha \108 sieutat, stant sendegues los sobre nomnatz. Fes \109 carta Antoni Lort, l'an .MCCCXLVIII., a .XXII. otenbre \110 per los .IIc., de-que l'espital a-cobrat per mans del tezau\111rier de la sieutat en .III. pagas, flor. .CC., resta \112 que la sieutat de-Marsselha deu a-l'espital per d. prestatz, \113 flor. .C., valon lb. .CLX..
47 \114 Item mais deu la sieutat al-dig espital segon que si pot \115 saber que an tant pres caus, fusta, peiras per \116 motas ves per hops de-las geras, cant fazia \117 mestiar a la sieutat, que val segon c'on dis hotra lb. .C..
48  \118 [ii] Sequitur tenor dicti septi continentis modum \119 et formam et parta ac conventiones constructionis dicti hospitalis:
49 \120 Requer si per la part d'aquel que penra l'espital a bastir de peyra e-de-fusta, en ma\121niera dicha en 1 scrich loqual a sen Peyre Amely, los patis que apres s'en \122 segon.
50 \123 Premieraments que la sieutat de Masselha pagui lb. .CCLX. de la moneda de las \124 aygas facs los escalies dels barris.
51 \125 Item que li sia baylat tota la moneda laquel a qulhit sen Peyre Lhataut e Ray\126mon Bausan, ho Rollan Aymes per els en l'an passat paguat Rollan Aymes dels \127 .II. s. per lb. aysi con sta reformassion del Consel facha en lo-mes de dezembre.
52 \128 Item que li-sia bailat la part que aparten a-l'espital dels bens de Jaume Peyre que-z es \129 lo quart e-z en la maniera que dis lo testament del-dich Jaume com si deu far de \130 drech.
53 \131 Item que li sia bailat la rendas del-dich espital per .III. saons conplidaments las\132quals .III. saons comenson lo jorn de Calenas en tal maniera que casquna \133 sensa lo-dich factor costruedor de-l'espital [5] deia penre tres ves.
54 \134 Item que en lo temps sobre dich lo-dich factor costruedor [6] deia aver tots los trezens que venran \135 al-dich espital cant lo fieus si tramudarian.
55 \136 Item que lo-dics factor costruedor [7] deia penre tots los pendents que a-l'espital si devon fin a la \137 quantitat de .CC. lb. e si plus montava, agut que agues las .CC. lb. non \138 ausi ni deia plus qulhir ni penre mas la resta layssi penre e-qulhir \139 a qualque sia rector, mas el prena permies las .CC. lb. e si ments.
56  \140 Montava que non bastes las .IIc. lb. lo dan sia a lo-dich [8] construedor [9] e-z entendan si pen\141dent totas las causas que al espital si devon de totz los temps passatz fin \142 al jorn de Calenas de-l'an .MCCCLXV. sian sensas, deutes ho per qualque maniera \143 que al-dich espital si deia e qui que o deia, sian rectos, sian qualque personas que sian, \144 homes o femenas.
57 \145 Item que puasquan penre totas peiras en l'ostals dels borgs que servian a-l espital e que \146 fossan desamparatz e las peiras, fustas, teules, ezainas cals son en l'espital ho defo\147ras que sian del-dich espital.
58 \148 Item que las quartas e-ls libres de-l'espital e de las sensas ho de deutes sian en luec, que \149 quant lo [10] construedor [11] de-l'espital n'agues mestier las pogues aver a sa voluntat.
59 \150 Item que quant venrie negun que portes trezen, que encontenent los rectos que serian \151 adoncq deian lausar e-l [12] construedor [13] penre lo trezen, e si per pron de-l'espital los \152 rectos volian retenir lo fieu sian tengutz los rectos pagar [14] tantost lo \153 trezen de so que montaria la vendoa al-dich [15] construedor [16] e-z eneisi s'entenda si volien \154 retenir lur jorns, tantost pagon lo-dich trezen al dich [17] construedor [18].
60 \155 Item que-l portal de Sant-Martin stia hubert per portar l'atrag.
61 \156 Item que qui deura a-l'espital pagui ses question, e qui questio volia far que-l sendegues presentz e-z esdevenidos fassan part a lo-dich [19] construedor [20].
62 \157 Item, que si lo-dich [21] construedor [22] vol trayre letras papals ho del vesque d'esqumenjo \158 contra sels que non volrian pagar a-l'espital que non sia greu al Concel ni lur des\159plassa sensa trayre degun fachier foras de Masselha.
63 \160 E complitz aquestos patis aquel que penra a far l'espital lo deia complir [23] qant \161 que li costi d'enfra .II. ans, de peyra e de fusta a .III. naus, la meiana a .II. \162 esgotz, e-las .II. dels latz a .I. esgot, ben enfustat e ben entaulat, e-fulhat, \163 e buiat de fusta nova e de las moyzons que plus largamentz si conten en .I. \164 escrich loqual a sen P. Ameli, e pueis qubert de taulissa e-z una lausissa \165 de la banda del Merquat. [24]

Notes de transcription
[1] perCXIcanasdemurbarré.
[2] parbarré.
[3] cairadasen marge.
[4] afarbarré.
[5] costruedordel'espitalen marge.
[6] costruedoren marge.
[7] costruedoren marge.
[8] factorbarré.
[9] construedoren marge.
[10] factorbarré.
[11] construedoren marge.
[12] factorbarré.
[13] construedoren marge.
[14] traqbarré.
[15] factorbarré.
[16] construedoren marge.
[17] factorbarré.
[18] construedoren marge.
[19] factorbarré.
[20] construedoren marge.
[21] factorbarré.
[22] construedoren marge.
[23] qbarré.
[24] Suivent 8 lignes en latin.

Notes linguistiques
[i] 14 décembre 1365.
[ii] 29 décembre 1365.